Juridisch expertisecentrum
& crossborder mediation

FAQ

Centrum IKO

Het Centrum Internationale Kinderontvoering is het juridische expertisecentrum op het gebied van (het voorkomen van) internationale kinderontvoering. Wij geven gratis advies, begeleiding en informatie aan ouders, verzorgers en professionals.

Bij het Centrum IKO werken juristen die gespecialiseerd zijn in de juridische aspecten van internationale kinderontvoering. De juristen geven advies en informatie over de juridische mogelijkheden die er zijn en denken mee over oplossingen voor het probleem. Ook bieden zij begeleiding aan cliënten.

Onze juristen geven telefonisch en per mail advies. De jurist geeft advies op basis van de informatie die de cliënt deelt. Voor een zo volledig mogelijk advies heeft het de voorkeur om de situatie telefonisch te bespreken. Hierdoor kan de jurist relevante informatie verzamelen die nodig is voor een zorgvuldig advies.

Wij treden niet op als procesvertegenwoordiger of advocaat. Wel kunnen wij u begeleiden en indien nodig doorverwijzen naar een advocaat of bemiddelaar.

Centrale autoriteit

Het Centrum IKO is het eerste aanspreekpunt voor juridisch advies en informatie over (het voorkomen van) internationale kinderontvoering. Wij kunnen u helpen bij het invullen van de formulieren of het zoeken naar gespecialiseerde advocaat in Nederland of in het buitenland. Wij kunnen u alleen wijzen op de verschillende mogelijkheden die u heeft en de stappen die u kunt ondernemen en u hierin begeleiden. Het Centrum IKO kan zelf geen actie ondernemen voor u.

De Centrale autoriteit voert het Haags Kinderontvoeringsverdrag uit. De Centrale autoriteit is verantwoordelijk voor het behandelen, beoordelen en doorgeleiden van verzoeken tot teruggeleiding, verzoeken tot internationale omgang, informatieverzoeken en zorgmeldingen.

Meer informatie vindt u in het Overzicht rolverdeling bij een (dreigende) internationale kinderontvoering.

U heeft een brief ontvangen van de Centrale autoriteit. Wellicht bent u hiervan geschrokken en wilt u weten wat u nu moet doen. In deze brief kunnen verschillende dingen staan. U kunt worden verzocht tot vrijwillige terugkeer van uw kind naar het land van waaruit het is meegenomen. Of u kunt een verzoek ontvangen om mee te werken aan de totstandkoming van een internationale omgangsregeling. De andere ouder van uw kind heeft het verzoek ingediend. Meestal is dit juridisch gezien gebaseerd op het Haags Kinderontvoeringsverdrag. Het Centrum IKO kan u uitleg geven over wat u kunt verwachten en wat u kunt doen. Ook kunnen wij u meer informatie geven over de verschillende procedures.

Wanneer u een formulier van de Centrale autoriteit probeert te openen, krijgt u mogelijk de melding:

“Please wait… If this message is not eventually replaced by the proper contents of the document, your PDF viewer may not be able to display this type of document…”

Als dit het geval is, kunt u het formulier op de volgende manier openen:

  1. Download het formulier en sla het bestand op, op uw computer;
  2. Download Adobe Reader indien dit programma nog niet is geïnstalleerd op uw computer. U kunt het programma gratis downloaden via de volgende link: http://get.adobe.com/reader/;
  3. Ga naar het gedownloade formulier op uw computer. Open het formulier niet direct;
  4. Open het formulier door met uw rechtermuisknop op het bestand te klikken;
  5. Kies ‘Openen met’;
  6. Kies ‘Adobe Acrobat Reader DC’;
  7. Het formulier wordt geopend.

Lukt het ook met deze instructie niet om het formulier te openen? Neem dan contact op met de Centrale autoriteit

Internationale kinderontvoering

Volgens het Haags Kinderontvoeringsverdrag 1980 (HKOV) is er sprake van een internationale kinderontvoering als een kind vanuit zijn gewone verblijfplaats is overgebracht naar – of achtergehouden in – een ander land, zonder toestemming van de andere ouder met zeggenschap over de verblijfplaats. Hierbij is het van belang dat het kind jonger is dan 16 jaar. In Nederland heeft een ouder zeggenschap over de verblijfplaats van een kind als die ouder het gezag heeft. In andere landen kan dit anders zijn.

Neem voor meer informatie contact met ons op.

Internationale kinderontvoering kan strafbaar zijn. Het hangt af van de rechtsregels in de landen waaruit of waarnaar het kind is meegenomen.

In Nederland is internationale kinderontvoering strafbaar gesteld. We noemen het dan onttrekking aan het ouderlijk gezag (art. 279 Wetboek van Strafrecht). Neem altijd eerst contact met ons op voordat u aangifte doet. Aangifte doen is namelijk niet voor elke situatie geschikt. Laat u daarom eerst adviseren door een van onze juristen.

Meer informatie

Internationale omgang

Wanneer een van de ouders de internationale omgangsregeling niet nakomt, kan het lastig zijn om naleving van de gemaakte afspraken af te dwingen. U kunt overwegen om met behulp van crossborder mediation samen (nieuwe) afspraken te maken. Ook kunt u een procedure starten in het land waar uw kind woont. U kunt de rechter dan vragen om naleving van de internationale omgangsregeling. De rechter kan dan bijvoorbeeld gevolgen verbinden aan niet-nakoming van de afspraken. Een gespecialiseerde advocaat kan u hierin adviseren en bijstaan.

Internationale verhuizing

Of u toestemming nodig heeft voor een verhuizing naar Nederland, hangt af van de regels in het land waar uw kind nu woont. Dit hangt niet af van de nationaliteit van u of uw kind.

Neem contact met ons op voor meer informatie en advies in uw situatie.

Reizen met kinderen

Een vakantie met kinderen valt onder het gezag- en omgangsrecht dat een ouder met een kind heeft. Er geldt een informatieplicht tegenover de andere ouder over de verblijfsgegevens en de tijdsduur van de vakantie.

De Koninklijke Marechaussee besteedt op grond van het Schengenprotocol extra aandacht aan kinderen die de grens over gaan. Niet ieder kind dat de grens over gaat, gaat namelijk op vakantie. Eenmaal over de grens keert de helft van de ontvoerde kinderen niet meer terug. Het teruggeleiden van een kind na een internationale kinderontvoering duurt vaak lang en is ingewikkeld.

Om internationale kinderontvoering te voorkomen controleert de Marechaussee wie het gezag heeft/hebben en of er toestemming is voor de reis. Wanneer dit niet duidelijk is, doet de Marechaussee nader onderzoek. Dit gebeurt tientallen keren per dag en kan vertraging opleveren. De Marechaussee heeft zelfs de mogelijkheid om iemand te weigeren wanneer de toestemming niet kan worden aangetoond.

Zorg daarom dat u de juiste documenten mee neemt wanneer u gaat reizen met kinderen. Bekijk welke documenten nodig zijn in uw situatie via ons stappenplan.

Nee, toestemming voor een vakantie in Nederland is niet nodig als de kinderen in Nederland wonen en de vakantie in overeenstemming is met de omgangsregeling.

Ja, ook voor reizen met kinderen binnen Europa is toestemming nodig.

Binnen de Schengenlanden mogen inwoners van Europese Unie vrij reizen. De controle van personen gebeurt aan de buitengrenzen van het Schengengebied. Ondanks dat de kans op een controle klein is, is de toestemming voor reizen gewoon nodig. De controle vindt steekproefsgewijs plaats. 

Ja, ook als u met de kinderen naar het buitenland reist met de auto of de trein is toestemming nodig.

Gaat het om een reis van een groep kinderen, zoals een school of (sport)vereniging? Dan is voor alle minderjarige kinderen toestemming nodig van de ouders met gezag. Hiervoor kunnen de ouders van de kinderen een toestemmingsverklaring tekenen. Ook is het mogelijk om als school of vereniging zelf een formulier op te stellen waarop alle ouders hun toestemming geven. Dat kan individueel, dat kan bijvoorbeeld ook door bij een informatieavond over de reis ouders een centraal formulier te laten ondertekenen, zodat de toestemming voor alle kinderen op 1 formulier staat.

Toestemming voor reizen naar het buitenland is nodig voor kinderen die minderjarig zijn. In Nederland is dit tot 18 jaar. Voor kinderen van 18 jaar en ouder is geen toestemming meer nodig van de ouders.

Geeft de andere ouder geen toestemming voor de vakantie en kunt u er samen niet uitkomen? Als ouder kunt u vervangende toestemming vragen aan de kinderrechter. Voor meer informatie over de procedure kunt u contact met ons opnemen. Op de website van de Rechtspraak wordt de procedure ook uitgelegd.

Er geldt een informatieplicht tegenover de andere ouder over de verblijfsgegevens en de tijdsduur van de vakantie.

Nee, het toestemmingsformulier is niet verplicht om mee te nemen. Toestemming voor reizen met kinderen naar het buitenland is wel verplicht. Hoe u de toestemming aantoont, is in Nederland vormvrij. Het toestemmingsformulier is ontwikkeld om makkelijk aan te tonen bij de Koninklijke Marechaussee dat er toestemming is van de ouder(s) met gezag. U kunt het formulier aanpassen zodat het aansluit op uw situatie. De Koninklijke Marechaussee is ook bekend met dit formulier. Voor een snelle grensovergang adviseert het Centrum IKO daarom om gebruik te maken van het toestemmingsformulier.

In sommige landen, zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika, is het overleggen van een toestemmingsverklaring wel verplicht. Neem contact op met de ambassade of het consulaat van het land waar u naartoe reist om te informeren of er aanvullende eisen zijn voor het reizen met kinderen.

Met de aanvullende documenten kunt u aantonen wie de ouders van het kind zijn en wie het gezag heeft. Hiermee toont u aan dat de persoon die de toestemming geeft, ook daadwerkelijk de ouder van het kind is en degene is die de toestemming moet geven.

Een (internationaal) uittreksel Basregistratie Personen (BRP) van uw kind of uzelf vraagt u aan bij de gemeente waar u woont.

Een (internationale) geboorteakte van uw kind vraagt u aan bij de gemeente waar uw kind is geboren.

Een uittreksel gezagsregister vraagt u gratis aan bij de rechtbank. Kijk op de website van de Rechtspraak hoe u het uittreksel gezagsregister kunt aanvragen.

Documenten die aantonen wie het gezag heeft, moeten recent blijven. Het gezag kan nog wijzigen, dus is het belangrijk dat u de huidige gezagssituatie aantoont. Wij adviseren dat de documenten niet ouder zijn dan 3 maanden. 

Heeft u een internationaal uittreksel BRP van het kind met ouder- en gezagsgegevens? Dan hoeft u niet elke keer een nieuw uittreksel bij de gemeente aan te vragen. U kunt het oude uittreksel blijven gebruiken, als u daarbij een recent uittreksel uit het gezagsregister meeneemt. In het gezagsregister worden beslissingen over het gezag geregistreerd. Met het uittreksel gezagsregister kunt u aantonen dat er niks is gewijzigd sinds de datum van het uittreksel BRP. Het uittreksel gezagsregister kunt u gratis aanvragen bij de rechtbank.

Documenten die alleen aantonen wie de ouders zijn (en dus geen informatie geven over het gezag), kunt u eenmalig aanvragen en blijven gebruiken tot het kind 18 jaar is. Ouders wijzigen doorgaans niet, dus deze documenten blijven geldig voor het reizen met kinderen.

Wanneer een ouder automatisch (van rechtswege) het ouderlijk gezag heeft gekregen, staat dit niet in het gezagsregister. Alleen wanneer ouders het ouderlijk gezag samen hebben aangevraagd of wanneer de rechter een uitspraak heeft gedaan over het gezag, wordt dit opgenomen in het gezagsregister. Is dit niet gebeurd, dan staat op het uittreksel dat uw kind niet voorkomt in het gezagsregister. Met deze verklaring sluit u uit dat het ouderlijk gezag samen is aangevraagd of dat de rechter een uitspraak heeft gedaan over het gezag.

De handtekening op het toestemmingsformulier wordt vergeleken met de handtekening op het identiteitsbewijs. Met de kopie kan de handtekening op het toestemmingsformulier worden geverifieerd.

Bepaalde gegevens op de kopie mogen onleesbaar worden gemaakt, zoals bijvoorbeeld het Burgerservicenummer (BSN). Alleen de naam en de handtekening op de kopie moeten goed zichtbaar zijn. Kijk op de website van de Rijksoverheid voor meer informatie over het voorkomen van fraude met uw identiteitsbewijs.

Een kopie van een identiteitsbewijs wordt gebruikt om de handtekening op het toestemmingsformulier te controleren. Het is daarom niet nodig dat het identiteitsbewijs nog geldig is. Ook een kopie van een verlopen identiteitsbewijs kan worden meegegeven bij het toestemmingsformulier.

Nee, voor de Nederlandse grenscontrole is een stempel van de gemeente op het toestemmingsformulier niet nodig. Een kopie van een paspoort, ID-kaart of rijbewijs van de ouder die toestemming geeft, is voldoende om de handtekening op het formulier te controleren.

In sommige landen, zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika, gelden andere eisen en is een stempel wel verplicht. Neem contact op met de ambassade of het consulaat van het land waar u naartoe reist om te informeren of er aanvullende eisen zijn voor het reizen met kinderen.